Beste espresso machine van 2024: Volgens prijsklasse en categorie

In de loop der jaren ben ik behoorlijk ontrouw geweest aan mijn professionele barista-roots. Ik ben me meer en meer gaan focussen op allerlei (semi)-automatische toestellen en drankjes, en ben daarbij de espresso machines met portafilter een beetje uit het oog verloren.

Deze laatst genoemde toestellen zijn het toppunt van de professionele koffiecultuur en de enige manier om een echte espresso te zetten. Maar er is een imagoprobleem: het vele werk, het leerproces en de kostprijs van zo’n pistonmachine schrikt veel potentiële klanten af.

Dat is ook de reden waarom de hype rond een koffiezetapparaat bonen zo groot is geworden. Ze maken een “vergelijkbare” (tussen aanhalingstekens, hier kom ik later nog op terug) espresso met veel minder moeite. En je kunt ook het melkschuim automatisch laten bereiden.

Ook hebben de fabrikanten van pistonmachines nog niets ondernomen om het imago van hun product te veranderen. Machines met een portafilter moeten een bepaalde uitstraling hebben, een zeker prijskaartje dragen en een beperkte doelgroep aanspreken. Niets voor beginnelingen!

Maar het tij begint te keren en ik denk dat we een nieuw tijdperk ingaan waarbij een authentieke piston espresso machine wel een rol zal spelen op de consumentenmarkt. Er worden steeds vaker toestellen gelanceerd voor liefhebbers van echte, Italiaanse espresso die gericht zijn op thuisgebruik. Ik zie veel beweging in zowel de instapklasse als de middenklasse.

Gebruikers die een goede pistonmachine aanschaffen zijn vooral geïnteresseerd in het perfecte samenspel tussen de koffiebonen, het maalniveau en de druk. En ze komen er snel achter dat een volautomatische koffiemachine deze perfectie niet kan leveren, hoe hard ze het ook proberen.

Met hybride of halfautomatische toestellen wordt nu een nieuwe niche aangesproken met een compleet nieuwe categorie van koffiezetapparaten. Deze moeten de kloof tussen een volledig automatisch toestel en een professionele espresso machine met portafilter dichten.

Tot dusver is de Sage Oracle Touch voor mij de beste hybride machine met ingebouwde molen.

Ook bij de “echte” espresso machines heb ik een hele hoop producten getest en winnaars uitgeroepen in categorieën als “beste pistonmachine voor beginners”. Hier is de DeLonghi Dedica, de opvolger van de 680, bijna onovertroffen.

“Beste pistonmachine vanaf 300 euro” is een compleet nieuwe categorie, aangezien hier voordien geen (zinvol) aanbod was. Nu kan ik echter de Sage the Bambino Plus warm aanbevelen.

Een algemene winnaar over alle categorieën moet je trouwens niet verwachten, omdat er zoveel verschillende toestellen zijn die op verschillende manieren werken en andere wensen invullen.

In wat volgt geef ik antwoord op de volgende vragen:

• Welk type koffiemachine past bij mij?
• Welke elementen zorgen voor de perfecte espresso?
• Wat is een pistonmachine?
• Waarom krijg ik geen fatsoenlijke espresso uit mijn toestel?
• Volautomatisch koffiezetapparaat of pistonmachine: welk toestel wil ik echt?

Voor ik mijn favorieten in detail aan je voorstel, nog even dit: net als bij een volautomatisch koffiezetapparaat dat verse bonen gebruikt, test ik alleen gebruiksvriendelijke espresso machines die geschikt zijn voor thuisgebruik. En het valt op dat de best verkochte pistonmachine niet noodzakelijk het hoogst scoort in mijn tests.

Vergeleken met volautomatische koffiemachines, kost dergelijke espresso pistonmachine heel wat meer. Voor een professioneel apparaat tel je al gauw zo’n 10.000 euro neer. Dat is natuurlijk niet realistisch voor thuisgebruik – en ik heb dan ook besloten om de grens te trekken bij 1500 euro.

Het gaat hieronder dus over espresso machines die te vergelijken zijn met de toestellen in de koffiebar, maar die gericht zijn op het gebruik thuis, voor iedereen die op zoek is naar een echte espresso uit z’n koffiemachine. Piston is hierbij trouwens hetzelfde als portafilter – het onderdeel van de machine waar de gemalen koffie in komt en waar de extractie gebeurt.

Ben je er klaar voor? Here we go!

Top 5 beste pistonmachines

Beste pistonmachine onder 200 euro: DeLonghi Dedica

Er ging een nieuwe wereld voor me open toen ik de DeLonghi Dedica EC685 in mijn testkeuken bracht. Dit erg voordelige toestel was een regelrechte uitzondering op de anders kale markt van goedkope pistonmachines.

Vandaag is het aanbod groter, maar dat wil niet zeggen dat er ook meer kwalitatieve toestellen op de markt zijn. De Dedica is voorlopig de enige in dit prijssegment die me heeft kunnen overtuigen – de rest is grotendeels rommel. De “single-circuit” DeLonghi pistonmachine biedt een mooi totaalpakket bij een instapmodel voor de beginnende barista.

Hoe het ook anders kan, zie je bij de DeLonghi ECOV 311.11 GR. Hier heeft DeLonghi zichzelf geen dienst bewezen. Maar ik vermoed dat het Italiaanse merk niet bij de pakken blijft zitten en er binnenkort nog meer zal bewegen in deze prijsklasse. Zo wordt de drempel voor nieuwe klanten lager en komt er meer interesse bij de consumenten.

Beste espresso machine onder 500 euro: Sage Bambino Plus

De Sage Bambino Plus toont ons hoe je met een beperkt prijskaartje ook fatsoenlijke prestaties kunt leveren. Dit toestel heeft een moderne look, blijft trouw aan de principes van een portafilter machine en is verrassend goed te regelen als het op temperatuur en hoeveelheid water aankomt.

Voor veel beginners is een automatisch melkschuimsysteem geen overbodige luxe, omdat je zo de kans krijgt om de werking van de machine goed te leren kennen zonder je zorgen te maken over het melkschuim. De bijgeleverde tamper is niet van de allerbeste kwaliteit, maar kan zeker dienen. De filters zijn echter alleen interessant voor wie net de wereld van de espresso machines betreedt.

Maar dat neemt niet weg dat dit een doordacht en functioneel apparaat is met hoogwaardige functies. En lekkere espresso natuurlijk.

Beste beste halfautomaat espresso machine: Sage Oracle Touch

Dankzij de Sage Oracle Touch ben ik echt fan geworden van hybride toestellen, ofwel een halfautomatische pistonmachine. Deze Sage koffiemachine is erin geslaagd om een gulden middenweg te vinden tussen automatisering en manuele bereidingen.

Je leert onvermijdelijk veel bij over het bereiden van een goede espresso met dit toestel, maar je moet toch niet elke stap handmatig uitvoeren voor je lekkere kopjes espresso krijgt.

Voor mij is de Sage Oracle Touch een upgrade van de al zeer goede (en goedkopere) Sage Barista Express. Omdat deze laatste hybride iets meer last heeft van de typische problemen van combinatietoestellen.

Ook de DeLonghi La Specialista heb ik positief beoordeeld. Dit is een toestel waarmee het merk (bewust) een ander pad inslaat dan Sage of Gastroback. Het verschuift de focus eerder naar een doelgroep van bewuste consumenten die bereid zijn om alle elementen van een degelijke espressobereiding te leren.

Wie dat niet wil, wordt door de La Specialista een beetje aan het lijntje gehouden. Want de espresso bereiden moet je volledig zelf doen, maar door de automatische melkopschuimer krijg je misschien de indruk dat er meer geautomatiseerd is dan in werkelijkheid het geval is. Het melkschuim is trouwens een absolute knaller, zelfs als je alles verkeerd doet wat je verkeerd zou kunnen doen!

Bij deze categorie hoef ik geen glazen bol te hebben om te weten dat de hybride markt “the next best thing” wordt. Op de IFA-beurs (Internationale Funkausstellung Berlin) in 2019 kwam elk merk wel op de één of andere manier met zo’n toestel op de proppen. De conclusie is duidelijk:

Hybride toestellen nemen de angst voor een pistonmachine weg en zijn hip bij klanten.

Meest ambitieuze espresso machine: Rancilio Silvia

Als ik “ambitieus” zeg, bedoel ik apparaten die er professioneel uitzien en de bereiding heel serieus nemen. Ze sluiten geen compromissen op het gebied van gebruikte materialen en kwaliteit.

Maar net dit gebrek aan compromissen, brengt ook een aantal uitdagingen mee voor de gebruiker.

Ik introduceer mijn persoonlijke favoriet, de Rancilio Silvia hieronder graag aan jullie. Want als toestel met een enkelvoudig watercircuit (meer hierover volgt), is het goedkoper dan machines van zeer hoge kwaliteit met een meer gecompliceerd watercirculatiesysteem.

Aan onder andere het waterreservoir kun je zien dat dit om een goedkoop model gaat, net zoals aan details op de behuizing, de schakelaars en andere kleine onderdelen, die allemaal gemaakt zijn van plastic – er is dus nog wel wat ruimte voor verbetering.

Toch zijn er ook een hoop positieve zaken aan dit toestel: het is een duurzaam en robuust model dat fatsoenlijk werkt en de mooie vintage look heeft van een espresso machine, zonder extra franjes.

Qua functionaliteit zou de QuickMill Orione 3000 voor velen een betere keuze zijn, vooral omdat hier een paar slimme ideeën werden toegepast om de typische problemen met het verwarmen van water bij een enkelvoudig watercircuit op te lossen.

Dat ik toch voor de Rancilio kies als categoriewinnaar, komt alleen door mijn eigen ervaringen met beide machines. Ik “voel” gewoon meer voor de Silvia en het lukt me beter om met dit toestel een lekkere espresso te maken. Maar dat is persoonlijk.

In deze categorie wil ik de teugels toch even laten vieren en bekijk ik ook duurdere toestellen boven de door mezelf opgelegde prijslimiet van 1500 euro.

Want het blijkt dat sommige gebruikers toch geïnteresseerd zijn in prijzige en ingewikkelde machines, dat zag ik in de vele reacties van lezers. Er zijn dus wel degelijk consumenten die bereid zijn om meer geld uit te geven en de eigenschappen van een professionele machine te omarmen.

Hier een overzicht van de beste pistonmachines in het duurdere prijssegment:

• Nuova Simonelli Oscar II – Futuristisch instapmodel met dubbel circuit
• ECM Classika II – Oude klassieker met enkelvoudig circuit en een Italiaanse flair
• Bezerra BZ10 – Vergelijkbaar (in alle opzichten) met de ECM
• Quickmill Cassiopea 03004 – Iets krachtiger dan de 3000

Ik sta te popelen om nog meer toestellen in deze categorie te testen, maar jullie zullen me moeten vertellen welke machines je hier wilt zien. Laat maar weten in de reacties!

Beste hefboommachine: La Pavoni Professional

Ik geef toe dat ik hier bevooroordeeld ben. En ik geef ook graag toe dat een machine als de La Pavoni Professional eerder dient om mee te pochen. Dat komt omdat handmatige hefboommachines een behoefte creëren waar eigenlijk geen enkele reden meer voor is in het tijdperk van volautomatische espresso machines met ingebouwde molen.

Een espresso zetten met de La Pavoni is echt gekkenwerk en moet je precies weten hoe ermee om te gaan, want anders gaat het mis. Maar aan de andere kant moet ik zeggen dat ik nog nooit zo’n goede, handbediende machine heb gebruikt die zo’n hoogwaardige espresso kan leveren. Daarom is de La Pavoni wat mij betreft de beste handmatige espresso machine op de markt.

Ken jij andere, opwindende alternatieven? Laat het me dan zeker weten onderaan dit artikel!

Mini, hybride, klassiek of hefboom: Welk type espresso machine past bij mij?

Alleen al het feit dat ik geen ultieme winnaar als “beste pistonmachine” heb uitgeroepen, zegt genoeg. Er is geen exemplaar dat alles kan en elke categorie richt zich op verschillende eisen van verschillende klanten. Vroeger bestonden voor mij deze drie duidelijke categorieën:

1. Pistonmachines met enkelvoudig watercircuit
2. Pistonmachines met dubbel watercircuit
3. Pistonmachines met dubbele boiler

Deze onderverdeling heeft betrekking op de manier waarop het water wordt verwarmd en de omstandigheden waaronder het door de filterhouder en het stoompijpje komt. Een ander type machine werd in het verleden niet aangeboden.

Vandaag is het een heel ander verhaal. Professionele machines buiten beschouwing gelaten, hebben we ten minste vijf categorieën, elk met een andere doelgroep:

1. Pistonmachines van zo’n 150 euro
2. Pistonmachines vanaf 300 euro
3. Klassieke pistonmachines vanaf 500 euro
4. Hybride machines – een mix tussen volautomatische toestellen en pistonmachines
5. Manuele hefboommachines

Wanneer je op zoek gaat naar een toestel om authentieke espresso’s thuis te bereiden, vind ik het belangrijk dat je beide classificatiesystemen kent. Alleen dan kun je het perfecte model vinden dat volledig aan jouw behoeften voldoet.

Bovendien kan het nooit kwaad om een paar technische woorden en concepten te leren kennen, zodat je door de fantasietjes van de marketingjongens kunt kijken. Want die steken de laatste tijd steeds meer en meer de kop op in de wereld van de toestellen met portafilter!

Espresso machine van 150 euro: Is het minste goed genoeg?

Persoonlijk zou ik er niet aan denken om een espresso machine met portafilter van 150 euro in mijn keuken te zetten, alleen al om de duurzaamheid.

Je kunt gewoon niet verwachten dat deze toestellen lang meegaan. Bovendien kunnen de goedkope onderdelen de druk, de temperatuur en de precisie niet bereiken die nodig is voor de perfecte espresso.

Als perfectie niet bovenaan jouw lijstje staat, zou je misschien wel tevreden kunnen zijn met zo’n goedkoop toestel. Maar ik heb al vaak gehoord dat mensen die dergelijke machine aanschaffen, toch bijzonder snel gaan upgraden naar een duurder (en duurzamer; en beter) exemplaar.

De laagste prijsklasse is vooral interessant voor de fabrikanten zelf, omdat de drempel voor de aankoop hier bewust laag wordt gehouden. En eens de espressodrinker verslaafd is aan de “authentieke” espresso, zal hij of zij automatisch upgraden naar een hogere prijsklasse.

Dat zijn dan al twee verkochte toestellen! Geef de machines een hip, kleurrijk en stijlvol design, en/of een schattige uitstraling, en je scoort ook meteen bij het Instagram-publiek.

Ik reken de DeLonghi ECOV 311.GR tot deze Insta-fails: toestellen die er prachtig uitzien op de foto, maar verder niets kunnen.

Dat ik deze categorie hier toch aan bod laat komen, is voornamelijk te wijten aan het feit dat de markt als het ware overspoeld wordt met deze goedkope toestellen. Hoewel ik de DeLonghi EC685 Dedica best waardeer vanwege z’n relatief gunstige prijs-kwaliteitsverhouding, bevinden we ons toch nog op een vrij laag niveau in de espressowereld.

Wat betekent dat voor jou? Ik vind het prima als jij een espresso machine van 150 euro in je keuken wilt zetten. Maar houd er dan wel rekening mee dat je geen kwaliteit in huis haalt en dat je, als je toch waarde hecht aan een (bijna) perfect kopje espresso, snel zult upgraden naar een betere machine.

Ik denk dat het best een gaaf idee zou zijn om een “hands-on” koffiebar te openen waar de klanten toegang hebben tot verschillende machines in verschillende prijsklassen waarmee ze zelf koffie zetten als een echte barista.

Koffiemachine testen en een espresso of cappuccino zetten, en de volgende keer een ander exemplaar uitproberen. Dan zou er alvast niet meer “rondgesnuffeld” moeten worden in het goedkoopste segment van de markt, om een paar maanden na de aankoop te beseffen dat je meer wilt.

Espresso machine vanaf 300 euro: Startpunt voor frisse ideeën

Daar waar een volautomaat pas echt interessant en innovatief wordt boven de 500 euro, gebeurt dat bij pistonmachines al vanaf 300 euro. Hier is verrassend veel enthousiasme voor innovatie bij de fabrikanten, wat onder andere tot uiting komt in automatische melkschuimsystemen.

Een goed voorbeeld is de Sage the Bambino Plus, die zo’n handig melkschuimsysteem aanbiedt voor minder dan 400 euro.

Dit toestel scoort ook met een instelbare koffietemperatuur, een regelbare hoeveelheid water en een behoorlijke druk voor een goede espresso. Daarom is dit wat mij betreft de beste Sage pistonmachine voor thuis als je net je eerste stapjes zet in deze wereld.

Als je op zoek bent naar een “serieuze” machine op instapniveau die je leert hoe je een espresso moet bereiden en al je angsten wegneemt, moet je minstens 300 tot 400 euro investeren. Ben je een echte “espressomaagd” en kun je je helemaal niets voorstellen bij alle benamingen en handelingen? Wacht dan liever nog even af…

Waarom? Omdat de concurrentie in deze prijsklasse alleen maar groter zal worden en er steeds nieuwe ontwikkelingen op de markt zullen komen. Wie weet wordt jouw gedroomde machine op dit moment wel gebouwd? En het zal ook een goeie zaak zijn voor prijsconcurrentie.

Espresso apparaten vanaf 500 euro: De klassiekers blijven sterk

Mijn aanbevelingen in deze categorie zijn al een hele tijd hetzelfde, namelijk de Rancilio Silvia en QuickMill Orione 3000. Ze zijn een pak duurder dan de echte instapmodellen en zouden beginnelingen kunnen afschrikken.

Beide machines worden niet voor niets echte klassiekers genoemd. Dat komt door de hoogwaardige en duurzame bouw van deze toestellen. En de heerlijke resultaten. Ze zijn wel iets gecompliceerder en soms trager om op te warmen dan echt goedkope modellen.

Eens je zo’n “klassiek” toestel in huis hebt gehaald, voorspel ik dat je niet snel zult veranderen! De Silvia en soortgenoten worden snel een vaste waarde in de keuken eens je alle eigenaardigheden hebt leren kennen en je barista-kwaliteiten steeds verbeteren. Nog duurdere machines bieden niet echt een meerwaarde voor de doorsnee gebruiker.

Halfautomatische espresso machines: Een trendy remix

Verreweg de grootste opschudding op de consumentenmarkt wordt veroorzaakt door espresso machines met een ingebouwde molen, die ik hier “halfautomatisch” of hybride noem.

In deze categorie is er nu is er de new and improved Sage Barista Express, waarbij het merk concurrentie krijgt van DeLonghi met de La Specialista. Deze frisse en trendy machine moet volgens mij niet onderdoen voor de Sage Oracle Touch.

En dat is een goede zaak, want volgens mij zijn pistonmachines met een ingebouwde koffiemolen echt helemaal top! Ze maken lekkere koffie van verse koffiebonen, zonder dat je nog een losse koffiemolen moet gaan kopen. En er zijn nog heel wat voordelen:

• Bijna zo eenvoudig als een volautomatische koffiemachine, maar met echte (!) espresso
• Geïntegreerde koffiemolen, je moet er dus geen meer kopen
• Het melkschuim wordt zoveel mogelijk automatisch bereid
• Veel van de ingewikkelde espresso-instellingen worden geautomatiseerd
• Je kunt je al eens een foutje veroorloven zonder het resultaat te verknoeien
• De apparaten zijn compact met een hoge functionaliteit
• De koffie moet niet door de hele machine te lopen, wat het schoonmaken vergemakkelijkt

Anderzijds moet je ook een aantal compromissen sluiten. Deze toestellen zijn speciaal ontwikkeld om de “angst” voor espresso machines weg te nemen bij de consumenten, wat ook nadelen met zich meebrengt. De negatieve eigenschappen van hybrides komen grotendeels overeen met die van volautomatische koffiezetapparaten:

• Als een cruciaal onderdeel kapot gaat, is de hele machine onbruikbaar
• De bonen worden altijd mee verwarmd
• Je hebt minder controle over het hele proces, ook wanneer je barista-kwaliteiten verbeteren
• Een upgrade van individuele componenten (vooral de molen) is niet mogelijk

Wat mij betreft wegen de voordelen zwaarder door dan de nadelen. Ik vind het alvast erg leuk om hybride machines te testen. Qua prijs moet je hierbij beginnen op het niveau van de La Specialista.

Ik zou persoonlijk niet meer investeren dan voor de Sage Oracle Touch. Want hoe goed en leuk hybride toestellen ook zijn, vroeg of laat zul je overschakelen op een “echte” pistonmachine en een externe koffiemolen. Daar ben ik zeker van!

Hoe snel je jouw halfautomatisch exemplaar op Marktplaats zult aanbieden om op zoek te gaan naar the real deal, is echter niet te voorspellen. De prijs van deze halfautomatische espresso machines is niet mis, je wilt dus vast alles uit je aankoop halen.

Als de molen geen totale mislukking is, zal er weinig reden zijn om snel te veranderen van toestel. De espresso is meestal lekker en het melkschuim vaak nog lekkerder.

Wat volgens mij ook meespeelt, is de status dat een toestel met zich meebrengt. Hoe geweldig een hybride ook is, een “authentieke” koffiedrinker neemt alleen genoegen met een pistonmachine en een losse, bijhorende koffiemolen.

Manuele hefboommachines: Geduld en een flinke portie moed

Eigenlijk zou ik niet meer moeten uitweiden over manuele hefboommachines. Ik heb de La Pavoni Professional handmatige espresso machine genoemd. Klaar.

Deze koffie apparaten maken de zaken onnodig ingewikkeld en zijn relatief duur – maar ze zien er geweldig uit en verspreiden de authentieke geur waar elke koffie connaisseur naar op zoek is.

Maar als dit soort machines echt het summum was van de koffie-expert status, dan zou elke koffiebar alleen maar van deze manuele toestellen in huis hebben?

De handmatige bediening neemt je mee naar de basis van de espressobereiding zoals het eraan toeging voor de automatisering z’n intrede deed. Maar laat ons eerlijk zijn: diezelfde automatisering heeft niet alleen heel wat eenvoudiger gemaakt, maar ook beter.

Single-circuit pistonmachines: Perfect voor puristen

Dit is een eigenschap waaraan je espresso machines voor beginners kunt herkennen, zelfs al is dat niet duidelijk aan het prijskaartje.

Single-circuit machines, ofwel toestellen met één watercircuit, danken hun naam aan het feit dat hetzelfde watercircuit en dezelfde ketel wordt gebruikt om het water voor de espresso te leveren en om de melk op te schuimen.

En dat kan problematisch worden, omdat je voor het opschuimen van de melk een hogere temperatuur nodig hebt dan voor het brouwen van de espresso. Dat verschil is zelfs behoorlijk groot: voor de espresso is water van rond de 94 graden Celsius ideaal, terwijl de waterdamp tussen de 110 en 130 graden moet zijn voor lekker melkschuim.

De machine moet dus constant opwarmen en weer afkoelen als je zowel espresso’s, cappuccino’s en Flat White’s wilt bereiden. Als dat niet goed gaat, wordt de volgende espresso bitter en niet goed geëxtraheerd.

Voor het opwarmen en afkoelen heb je telkens tijd nodig, maar een basisvereiste voor een goede cappuccino is dat de melk en de koffie zo snel mogelijk samen in het kopje komen.

Als jij en je huisgenoten alleen espresso drinken – met af en toe een Americano ertussen – is er niets mis met een espresso machine met enkelvoudig circuit.

Als koffiepurist ben ik zelfs grote fan van de Rancilio Silvia. Het grote voordeel is dat een single-circuit machine goedkoper is dan exemplaren met twee circuits. Bovendien is het genoemde toestel gemaakt van goede materialen en levert ook nog eens hoogwaardige resultaten. De Sage SES500 the Bambino Plus verraste me net zo aangenaam voor nog minder geld. En ook de Sage the Barista Express doet het erg goed in m’n test.

Alle melkliefhebbers die toch voor een enkelvoudig watercirculatiesysteem kiezen, moeten zich bezighouden met het zogenaamde “temperatuursurfen”. Dat bestaat uit een vakkundige mix van wachten, waterdoorstromingen en machinekennis.

De QuickMill Orione 3000 biedt een zeer succesvolle, mechanische oplossing voor het temperatuurprobleem. Hier wordt het ontwerp met één circuit aangevuld met een doorstroomverwarmer. Dit zorgt voor een snellere en stabielere stoomtemperatuur.

Dual-circuit pistonmachines: betere temperatuurbeheersing

Als je het vorige deel over machines met één circuit hebt gelezen, kun je al raden wat het verschil is met toestellen die over een dubbel circuit beschikken. Deze espresso machines hebben twee aparte watercircuits met elk een verschillende temperatuur.

De stoom voor het melkschuim wordt apart en tegelijk geproduceerd met het water om de espresso te bereiden. Zonder te wachten, en beiden op de ideale temperatuur.

Het water in de ketel heeft een temperatuur tussen de 110 en 130 graden Celsius. Dit wordt gebruikt om de stoom te creëren voor het melkschuim.

Door de ketel loopt nog een andere leiding waar ook water doorheen stroomt. Het materiaal van de leiding en de doorlooptijd zorgen voor een optimale temperatuursuitwisseling voor het brouwproces van de espresso. Deze buis wordt ook de warmtewisselaar (in het Engels “heat exchange”) genoemd en vaak afgekort als HX op het internet.

Maar het is niet allemaal rozengeur en maneschijn bij deze manier van werken. Er is namelijk ook risico op oververhitting in de extra leiding, te herkennen aan stoom die uit de koffie-uitloop komt. En dan treedt hetzelfde probleem op als bij een single-circuit machine: te heet water voor de extractie en dus een bittere espresso.

Pistonmachines met dubbele boiler: Net zoals een professional

De volgende stap op weg naar een professionele espresso, zijn toestellen met twee afzonderlijke ketels of boilers voor het water.

Dit systeem is vergelijkbaar met twee circuits, maar dan met een extra ketel in plaats van een extra leiding. Ketel één levert water om de espresso te maken en de druk op te bouwen, ketel twee levert stoom voor het melkschuim. De twee boilers elimineren alle bovengenoemde problemen:

• Er zijn geen wachttijden met mogelijk kwaliteitsverlies
• Er is geen kans op oververhitting dankzij de twee compleet onafhankelijke circuits

Maar deze twee boilers hebben wel een ander probleem: afhankelijk van hoeveel je het toestel gebruikt, kan het zijn dat het water erg lang in de ketels blijft zitten. Het wordt in iedere ketel immers maar voor één doeleinde gebruikt. Neem je maar af en toe melkschuim? Dan wordt het water in ketel twee amper gebruikt. En water dat constant opwarmt, wordt er niet beter op.

Dus als je een toestel met dubbele boiler koopt, moet je kiezen voor een exemplaar met een ketelinhoud die past bij jouw gebruik. Mijn advies is: hoe kleiner hoe beter!

Als het gaat om een aanbeveling voor de beste espresso machine met dubbele boiler, word ik een beetje subjectief. Als student en beginnende koffiedrinker brak ik mijn spaarpot open om de Rocket Espresso Dual Boiler R58 aan te schaffen.

Last time I checked (in december 2021) kostte dit toestel nog altijd een slordige 2300 euro. Het ding weegt ook een akelige 30 kg en is dus niet bepaald een lichtgewicht. Maar de jaren hebben geen invloed gehad op zijn schoonheid en ook de functionaliteit is nog steeds top:

De brouwtemperatuur is flexibel instelbaar en de PID-besturing zorgt voor een optimale temperatuurregeling met een externe bediening. Daarmee kun je de watertemperatuur zelf regelen. Hoe cool is dat? Het toestel werkt uitstekend en is fluisterstil.

Helaas heeft de Rocket sinds mijn studententijd mijn testkeuken niet meer gehaald. Dat komt in de eerste plaats omdat ik zoveel andere machines te testen heb, en in de tweede plaats omdat ik niet weet of het prijskaartje wel past bij de Coffeeness-mindset.

Maar misschien is dit wel de ideale gelegenheid om een woordje uitleg te geven over de PID temperatuurregelaar. PID staat voor “Proportional-Integral-Derivative” en is eenvoudig gezegd verantwoordelijk voor het constant houden van de watertemperatuur tijdens het brouwen, ALTIJD.

Hier spelen drie elementen een rol die met elkaar in verbinding staan, maar de vreselijk technische uitleg zal ik jullie besparen. PID is een typisch kenmerk van dubbele boilers en gewoonweg geweldig. En nog meer als ik er via een externe regelaar zelf toegang tot heb, zoals bij de Rocket!

Onder druk: Hoe werkt een espresso machine?

Als ik je in detail zou willen uitleggen hoe een piston apparaat precies werkt, zou ik de helft van het internet nodig hebben om dat te beschrijven, naast een ingenieursdiploma om echt alle details te begrijpen. Gelukkig moeten jij en ik ons niet gaan bijscholen om te weten hoe dergelijke machines werken, het basisprincipe is het volgende:

1. Water wordt verwarmd in de machine – afhankelijk van het systeem in twee afzonderlijke ketels, in twee leidingen of in één circuit.
2. Een hoogwaardige pomp zorgt ervoor dat het water niet zomaar uit de afvoer druppelt, maar onder hoge druk naar buiten loopt.
3. Het belangrijkste element om voor een optimale espresso bij 9 bar te zorgen, is de portafilter – hierin bouwt een nauwkeurig afgemeten hoeveelheid koffie met de juiste maalgraad en op de juiste manier aangestampt, de ideale weerstand op langs onderen.

Wanneer alle componenten perfect samenwerken, wordt een espresso gemaakt op basis van de volgende parameters:

1. Melange: Hoogwaardige espressobonen, met bij voorkeur een degelijke hoeveelheid Robustabonen voor een stabiele crema-laag.
2. Maten: Ongeveer 7 g koffiepoeder wordt gebombardeerd met zo’n 25 ml water voor de extractie van de koffie.
3. Maalgraad: Zo fijn mogelijk gemalen koffiepoeder voor een optimale extractie en een ideale contacttijd van zo’n 25 seconden.
4. Machine: De druk van 9 bar wordt naar de filter gestuurd met een watertemperatuur van ongeveer 94 graden.
5. Mens: Perfect aanstampen van het koffiepoeder, flushen en machine-instellingen zorgen voor de finishing touch.

Dit is de zogenaamde 5M-regel, een succesformule die altijd hetzelfde blijft, maar enigszins kan aangepast worden afhankelijk van je eigen smaak, de gebruikte koffiebonen en de specifieke eigenschappen van de machine die je in huis hebt.

En het wordt ook duidelijk dat het toestel niet de enige verantwoordelijke is voor wat er uiteindelijk in je espressokopje terecht komt. Zelfs de duurste en beste piston espresso machine zal net zoals een goedkoop toestel rommel produceren als je slechte bonen of de verkeerde maalgraad gebruikt.

Daarom geldt: een espresso machine is maar zo goed als de persoon die hem bedient en de aangeboden ingrediënten!

Het geheim van de crema-filter

In een espresso machine review praat ik keer op keer een beetje denigrerend over crema-filters. En zeg ik vaak dat de ene filter de andere niet is. In feite is het verschil tussen een espresso machine voor beginners en exemplaren voor professionals makkelijk te zien aan de meegeleverde filters – en soms ook aan de filterhouder.

Het enige wat je moet doen is de filter eens goed bekijken en voelen:

Als de filter dubbelwandig is met slechts een paar kleine gaatjes (of één gaatje), dan is het een crema-filter voor beginners.

Enkelwandige exemplaren met de hele onderkant die gebruikt wordt als filter (met een heleboel gaatjes), zijn professioneel.

Zoals de naam crema-filter al laat vermoeden, heeft dit onderdeel iets te maken met het veelbesproken espressoschuim, ofwel de crema bovenop de koffie. Ongeacht of de crema-laag echt zo belangrijk is voor een goede espresso of niet, geeft het je wel een goede indicatie of de bereiding correct is verlopen volgens de bovengenoemde 5M-formule.

Een van de belangrijkste factoren is de noodzakelijke druk, die opgewekt wordt door de machine zelf, koffiepuck, maalgraad en hoeveelheid koffie in de filter. En hier gaan goedkope modellen en beginnende gebruikers het vaakst de mist in.

Dubbelwandige filters met een kleiner aantal gaatjes helpen om deze tekortkomingen te compenseren en de nodige weerstand tegen het water op te bouwen.

Dat wil zeggen dat je toch nog een degelijke crema-laag ziet verschijnen in je kopje, zelfs al heb je het koffiepoeder niet helemaal goed aangestampt of heb je de koffiebonen net niet fijn genoeg gemalen. Een klein beetje bedrog om toch een “echte” espresso te toveren.

Is dat erg? Voor veel beginnelingen helemaal niet! Maar zoiets komt niet in het kopje van een expert. Een ervaren espressodrinker doet alle handelingen helemaal goed en gebruikt een degelijke machine die perfect afgesteld is om een gelijkmatige en juist geëxtraheerde espresso te krijgen. Hiervoor is een uitstekende professionele en schone filter nodig, perfect gemalen koffie, koffiebonen van goede kwaliteit en heel wat ervaring.

Welke toebehoren voor een espresso machine?

Na de aankoop van een espresso machine met portafilter, moet je nog een aantal andere zaken gaan kopen. Let erop dat ik het woordje “moet” heb gebruikt, omdat je eigenlijk geen espresso kunt zetten zonder enkele belangrijke accessoires.

In tegenstelling tot bij volautomatische koffiemachines, is er bij een pistonmachine standaard geen koffiemolen ingebouwd. Je moet er eentje apart kopen.

Zelfs als je dit probleem omzeilt en voor een “hybride” pistonmachine met bonenmaler kiest, zul je al snel merken dat je toch enkele hulpmiddelen nodig hebt om je espresso-geluk compleet te maken.

Daarom stel ik in wat volgt de belangrijkste toebehoren voor die al dan niet verplicht zijn bij de aankoop van een espresso machine met portafilter.

First things first:

Investeer in een goeie koffiemolen!

Beter nog: een uitstekende espressomolen. Versgemalen koffiebonen zijn immers onmisbaar als je een espresso zet met een espresso machine. Veel automatische koffiemolens, zeker in de laagste prijsklasse, hebben het probleem dat ze de bonen niet fijn genoeg kunnen malen om een optimale druk op te bouwen in de portafilter.

Opmerkelijk genoeg hebben manuele espressomolens zoals mijn trouwe (maar dure) Comandante c40 of de Porlex Tall praktisch nooit problemen op dat vlak. Maar wie heeft er zin om voor elk kopje espresso aan de molen te draaien, met de hand dan nog wel?

Gelukkig zijn er ook goede elektrische koffiemolens op de markt, waarvan ik er al een hoop getest heb. De volgende twee laten zien wat ik bedoel met een uitstekende espressomolen:

• De Eureka Mignon test is een absolute klassieker met een prachtig design
• De Baratza Sette 270W heeft de wereld van de koffiemolens (en mijn eigen keuken) helemaal veroverd

Aan beide toestellen hangt wel een stevig prijskaartje vast, maar ik weet uit mijn talloze test dat deze molens zo goed als onverwoestbaar zijn. En in deze prijsklasse is het moeilijk – zo niet onmogelijk – om meer homogene maalresultaten te verkrijgen.

In de lagere prijsklasse is de Graef CM 800 aan te raden, die ook regelmatig door ons team wordt gebruikt. Deze koffiemolen heeft trouwens al heel wat upgrades ondergaan, maar is nog steeds bijzonder geschikt om espressopoeder te bereiden. Ik zou zelfs meer zeggen: de Graef CM800 is de beste espressomolen in z’n prijsklasse.

Gebruik alleen een “echte” espresso machine tamper

Ik moet het zeggen zoals het is: vrijwel elke pistonmachine met portafilter die ik al getest heb, levert een “soort van” tamper mee die deze naam niet waardig is. De meesten zijn moeilijk te gebruiken, te licht en genereren daarom niet de benodigde contactdruk van ongeveer 15 kg.

Zonder deze druk kun je de koffiepuck onmogelijk goed aandrukken. En dan stroomt het water er veel te vlug door of komt de portafilter zelfs los. Het resultaat is natuurlijk een ramp dat in geen enkel universum “espresso” genoemd kan worden. Tamping is dus echt wel een must!

Als er een automatisch tamping station is, zoals bij veel hafautomaten, is het probleem meestal opgelost. Tenzij het toestel toch niet de juiste druk uitoefent op het koffiepoeder. Of als de monteurs een slechte dag hadden toen ze de automatische tamper installeerden. Of, of, of…

Voorlopig heb ik zelf nog geen favoriet. Belangrijk is dat het deel van de tamper waarmee je de koffie aandrukt, gemaakt is van een zware en gladde legering. Het handvat moet dan weer zo gevormd zijn dat het perfect in de hand past zonder pijn te doen bij het uitoefenen van de nodige verticale druk

Melkschuim-artiesten hebben een degelijke melkkan nodig

Een melkkan die perfect in de hand past, is geen noodzakelijkheid – tenzij je meester in de latte art wilt worden. Anderen kunnen meestal goed overweg met de meegeleverde pitchers. En als er geen kan bij je toestel zit, kun je er eentje kopen in eender welke winkel.

Melk opschuimen kan in principe in elke kan, maar de ideale melkkan heeft een optimale vorm om schuimvorming te bevorderen en is ongevoelig voor hitte en waterdamp. Glas is dus geen geschikt materiaal, roestvrij staal wel.

Als je nog meer spulletjes wilt kopen…

…kan ik je een tampermatje en een stijlvolle houten koffieborstel aanraden. Je kunt natuurlijk ook helemaal loss gaan en een koffiediklade kopen voor de gebruikte koffiepuck. En over de mooiste espressokopjes gaan we het zelfs niet hebben.

Maar voor je geld uitgeeft aan al deze gimmicks, is het belangrijk om te investeren in goede bonen. Daarvoor moet je niet in de supermarkt zijn omdat het dan gaat om industriële brandingen met een dubieuze oorsprong en ondermaatse kwaliteit.

De belangrijkste tips voor een heerlijk espresso

Een uitgebreide theoretische beschrijving van hoe je een lekkere espresso maakt, is zinloos. Niet alleen omdat dat ons veel te ver zou leiden, maar ook omdat het vooral een kwestie is van oefenen, oefenen en nog meer oefenen. Bovendien werkt elk toestel en elke koffiemolen weer net iets anders.

Daarom wil ik je hier een paar tips geven om je te helpen een geweldige espresso uit je toestel te toveren. En om de typische fouten die veel beginnelingen maken, onmiddellijk te elimineren.

Een espresso machine reinigen en ontkalken: Makkelijk, maar niet overbodig

In vergelijking met een volautomatisch koffiezetapparaat, is een pistonmachine makkelijker te reinigen. Hier zijn geen melkslangen, geen zetgroep, geen vast ingebouwde molen of andere onderdelen die je met de nodige moeite moet demonteren.

Dat brengt sommigen in verleiding om het iets minder nauw te nemen met de schoonmaak en te denken dat de typische reinigingsstappen tussen twee kopjes koffie voldoende zijn. Maar waar water in het spel is, komt ook het monster dat kalk heet om de hoek kijken.

Ik raad in het algemeen de volgende reinigingsstappen aan (afhankelijk van de machine), die je op verschillende momenten moet uitvoeren:

Na elke espresso

• Snel reinigen en drogen van de filterhouder en filter
• Eventueel verwijderen van koffieresten uit de portafilter met een speciale borstel
• De portafilter “flushen” – warm water laten doorlopen zonder dat de filter is geplaatst

Na elk melkschuim

• Melkkan reinigen en drogen
• Het stoompijpje kort “flushen” met stoom
• Melkresten langs buiten verwijderen met een schone en vochtige doek

Elke keer je het water bijvult

• Het waterreservoir kort uitspoelen en opnieuw vullen

Na elke dag van gebruik

• Flushen en borstelen van de portafilter
• Grondige reiniging (en drogen) van alle verwijderbare onderdelen: filters, filterhouder, brouwkop, waterreservoir, melkkan, lekbak, tamper, koffiedikbak, etc.
• Grondige reiniging van het stoompijpje

Afhankelijk van het gebruik, gemiddeld eenmaal per week

• Backflushen (terugspoelen) van de portafilter met de zogenaamde blindfilter voor de filterhouder

Afhankelijk van het gebruik, gemiddeld eenmaal per maand

• Backflushen (terugspoelen) van de portafilter met de blindfilter voor de filterhouder met speciaal reinigingspoeder om de koffie-oliën los te maken

De zogenaamde blindfilter is één van de belangrijkste voorwerpen voor de reiniging van je espresso machine. Bij de Sage the Barista Touch wordt het ding een “reinigingsschijf” genoemd. Maar welke naam je het ook geeft, de functie is altijd hetzelfde: voorkomen dat het water uit de filterhouder loopt om het in de machine zelf te houden.

Ik heb het al horen omschrijven als “de machine laten gorgelen”. Dat is het zo’n beetje: omdat het water met schoonmaakmiddelen nergens anders heen kan, draait het zich om in de portafilter en doet daar z’n werk – de hele boel schoonmaken.

Dat klinkt misschien allemaal veel werk en tijdrovend, maar in werkelijkheid duurt het maar een paar minuten en maakt het deel uit van de routine die je moet ontwikkelen. Het bovenstaande maakt ook duidelijk dat een model met een afneembaar waterreservoir hier heel wat voordelen biedt.

Ook het ontkalken kan aanvoelen als een hele klus, maar dit is eveneens een makkie. Hoe vaak je moet ontkalken, hangt af van:

• De hardheid van het leidingwater dat je gebruikt
• De gebruiksintensiteit van de machine

Mijn tip: gebruik de ontkalker die door de fabrikant wordt aanbevolen. Je hoeft niet noodzakelijk het dure merkproduct te kopen, maar wel eentje met dezelfde ingrediënten.

Melkschuim met een espresso machine: Latte-art op het hoogste niveau!

Ik heb een gedetailleerde beschrijving gegeven over melkschuim in al zijn vormen en alle bereidingswijzen in mijn artikel dat opgedragen is aan opgeschuimde melk. Daarin krijg je alle informatie over het verkrijgen van vloeibaar, fijn en goed getemperd melkschuim.

Dit blijft een moeilijk onderwerp omdat je met een manuele melkopschuimer echt wel wat feeling nodig hebt om lekker melkschuim te krijgen.

Ondanks mijn jarenlange ervaring met manuele stoompijpjes om melkschuim te maken, moet ik toch één ding toegeven: ik vind de automatische melkschuimsystemen van veel goedkope espresso machines en hybrides echt geweldig!

Hier moet je zelf niets doen om een heerlijke cappuccino te krijgen – de automatische opschuimer geeft precies het resultaat dat elke melkschuim-fanaat kan wensen.

Bij andere toestellen, zoals de DeLonghi La Specialista of de Sage Bambino, moet je het toch nog zelf klaarspelen met een stoompijpje.

Wat ik hiermee eigenlijk wil zeggen, is dat puur handmatige melkopschuimers een kenmerk zijn van een professionele espresso machine – en de beheersing ervan dan ook een soort van statussymbool.

Als het ontbreken van een melkschuimsysteem de reden is waarom je de aankoop uitstelt, zijn halfautomaten met een ingebouwde koffiemolen de perfecte oplossing. Vaak hebben deze ook een handige melkopschuimer, die toch hygiënischer is dan een automatisch systeem zoals bij sommige volautomatische koffiemachines.

Technische gegevens ontcijferd: Waar moet je op letten bij de aankoop van een espresso machine?

In plaats van een lange conclusie, wil ik je liever een paar tips geven bij het lezen van productbeschrijvingen en technische gegevens van een espresso machine of piston apparaat. Ik vind het namelijk belangrijk dat je je niet gaat blindstaren op indrukwekkende cijfers die eigenlijk niets zeggen. Of dat je een model koop met heel wat functies die je eigenlijk nooit zult gebruiken.

1. Single-circuit, dual-circuit, of dual boiler: Als je graag zwarte espresso drinkt, heb je maar één boiler nodig en kun je besparen op de meerprijs van ingewikkelde principes.
2. Opwarmingstijd: Hoe groter en gecompliceerder de boiler(s) en de machine zelf, hoe langer het duurt om op te warmen.
3. Pompdruk: “Deze pomp heeft een druk van 19 bar, hij is geweldig!” Not! Bij de portafilter waar het water de gemalen koffiebonen ontmoet, heb je 9 bar nodig, niet meer, niet minder.
4. PID: “Automatische temperatuurstabilisatie”. Dit systeem is dan weer wel een groot pluspunt dat echt betere resultaten oplevert.
5. Enkelwandige of dubbelwandige filters: Een dubbele wand houdt de druk beter tegen, maar op lange termijn krijg je betere resultaten met enkelwandige filters.
6. Inhoud van het waterreservoir: Ik heb niets tegen een paar milliliter meer inhoud in het waterreservoir. Door het spoelen bij de reiniging gaat er nogal wat water door de machine en elke keer bijvullen kan vervelend zijn.
7. Maalniveaus: Natuurlijk is dit alleen belangrijk voor halfautomatische toestellen met molen. En het is duidelijk dat meer maalniveaus gewoon beter zijn!
8. Hoogte van de koffie-uitloop: Een hoge uitloop is ideaal voor wie houdt van latte’s. Maar bij espresso’s is het dan weer beter om dichter bij het kopje te zitten, anders kan de koffie gaan spatten en wordt hij snel koud.
9. Afmetingen: Houd er rekening mee dat je links of rechts ruimte moet laten voor het manoeuvreren bij manuele melkopschuimers zodat je voldoende bewegingsvrijheid hebt. Afhankelijk van het model is ook de diepte belangrijk voor het verwijderen van het waterreservoir, net als de hoogte.
10. Gewicht: Dit mes snijdt langs twee kanten. Bij een laag gewicht neemt het risico toe dat de hele machine gaat bewegen bij het plaatsen van de portafilter.

Heb jij nog tips, tricks of vragen? Laat het zeker weten in de reacties!