Een tijdje geleden was ik op bezoek bij een van onze teamleden die in Portugal woont - Coffeeness goes international of zoiets. Nu was ik bekend met de grillen van Italiaanse koffie, maar de geheimen van een bakje Portugese troost waren me nog relatief onbekend...
Een tijdje geleden was ik op bezoek bij een van onze teamleden die in Portugal woont – Coffeeness goes international of zoiets. Nu was ik bekend met de grillen van Italiaanse koffie, maar de geheimen van een bakje Portugese troost waren me nog relatief onbekend…
Als je ooit in Portugal bent geweest, weet je dat Nederlandse koffie maar een slappe bedoening is in vergelijking met wat je in het zuiden kunt drinken. In elk café of “pastelaria” – en daar zijn er heel wat van in Portugal – krijg je een stevig shotje espresso voor je neus als je “um café” bestelt.
Bijna letterlijk op elke hoek van de straat kun je een koffie drinken, samen met een heerlijk roomgebakje natuurlijk, bekend als pastel de nata. Maar een “gewone” kop filterkoffie kennen de Portugezen eigenlijk niet, een espresso is er de norm!
Dat kleine kopje is meestal niet eens volledig gevuld en na ongeveer twee slokjes alweer leeg – maar de smaak is wel lekker!
Wat moet je dan bestellen als je géén bittere, sterke koffie wilt? Of als je fan bent van een cappuccino? En hoe heet een latte eigenlijk in het Portugees? Wij gingen op onderzoek…
Hieronder een lijst van de meest voorkomende koffiedrankjes in Portugal, zodat jij het perfecte kopje kunt bestellen tijdens je volgende vakantie!
Inhoudsopgave
Preto of zwart: Sterk, sterker, sterkst?
Café (of bica)
Als je op het platteland een café binnenstapt, zul je de locals vooral “uma bica” horen bestellen. Dat is niets meer of minder dan een espresso: aromatisch en donker, met toetsen van chocolade. En sterk.
In de stad zal dit dan “um café” heten, wat net hetzelfde is, maar chiquer klinkt. Tenzij je in Porto of omgeving bent, want daar noemen ze dit drankje “um cimbalino”, naar “cimbali”, de naam van een populair merk van espresso machines. Drie benamingen dus voor dezelfde koffie.
Hierbij een weetje: het woord “bica” zou staan voor “beba isto com açucar”, wat zoveel wil zeggen als “drink dit met suiker”. Dat komt omdat een espresso van oorsprong nogal bitter kan zijn, waardoor het lekkerder wordt met een schepje suiker.
Maar als er kwalitatieve koffiebonen gebruikt worden die uitstekend gebrand werden, en de barista weet hoe het moet, krijg je ook zonder suiker een heerlijke balans in de aroma’s.
Café cheio (of bica cheia)
Dit is een “volle koffie” – letterlijk, want dat is de vertaling! Hetzelfde kopje wordt gebruikt als bij een “bica”, maar het gemalen koffiepoeder wordt langer geëxtraheerd met meer water, zodat je een iets milder drankje krijgt. En je kleine kopje zit helemaal vol.
Café curto (of Italiana)
Portugese koffie, maar dan op z’n Italiaans. Dezelfde “bica” wordt deze keer gebombardeerd met minder water, waardoor je een extra sterk shotje krijgt (niet geschikt voor watjes). Dit is wat wij een ristretto zouden noemen.
Carioca
Heb je het niet graag sterk en krachtig? Dan is deze slappe versie van een espresso iets voor jou! Hierbij wordt hetzelfde koffiepoeder waarmee eerder een bica werd gezet, hergebruikt om een mildere carioca te bereiden. Slimme recyclage.
Abatanado
Wie op zoek is naar een “gewone” koffie in Portugal, moet een “abatanado” bestellen. De basis blijft nog altijd een espresso, die nadien aangevuld wordt met heet water. Maar dit drankje doet toch een beetje aan filterkoffie denken. Buiten Portugal heet dit een Americano koffie.
Café duplo (of bica dupla)
Je kunt het misschien al raden: dit is een dubbele espresso. Er wordt dus niet meer water door dezelfde hoeveelheid koffiepoeder gestuurd (zoals bij een cheio), wel krijg je twee espresso’s in je kopje. Een echte double shot zoals het hoort!
Descafeinado
Zelfs al houden de Portugezen van stevig en sterk, ook in Portugal kennen ze decaf koffie. Een “descafeinado” is niet meer dan een espresso zonder cafeïne, maar je kunt elke andere variant ook krijgen zonder instant wake-up-call. Zet gewoon het woordje “descafeïnado” voor de koffiespecialiteit die je wilt proberen, en je krijgt een cafeïnevrije versie.
Com leite: Portugese koffie met melk
Pingado
Nog een manier om de stevige kick van een Portugese espresso milder te maken, is met behulp van melk. Bij een pingado is dat met een heel klein scheutje – “pingado” betekent immers “druppeltje”.
Abatanado pingado
Neem je een Americano of “abatanado” als basis, met een heel klein beetje melk erbij, dan heet dat in Portugal “abatanado pingado”. Wie normaal graag filterkoffie drinkt met een scheutje melk erin, zal blij worden van dit drankje!
Garoto (of pingo)
Hou je van de textuur van opgeschuimde melk? Bestel dan een “garoto” (of een “pingo” in het noorden van het land) en je krijgt een espresso + een beetje melkschuim.
Weetje: de letterlijke betekenis van het woord “garoto” is “jongen”. Deze koffie wordt zo genoemd omdat het de ideale introductie zou zijn voor kinderen, i.p.v. een sterke espresso. Nou ja…
Meia de leite
Letterlijk: de helft melk. Dit is dus een drankje met de helft melk, en de helft koffie. Heb je liever iets meer pit? Vraag dan een “meia de leite escura”, daar wordt een extra shotje espresso aan toegevoegd.
Galão
Een zeer populair drankje bij liefhebbers van een latte, het gaat hier immers om ⅔ melk met een espresso erbij. Deze koffie wordt geserveerd in een groot glas, net zoals een latte. Een “galão escuro” levert een melkdrankje met een extra espresso erbij. Een “galão clarinho” heeft meer melk in het glas.
Ben je vegan of wil je om andere redenen geen dierlijke melk drinken? Dan kun je gerust “leite vegetal” bestellen. Plantaardige melk is niet zo populair in Portugal, vooral op het platteland. Toch is bijvoorbeeld “uma meia de leite com espuma de leite vegetal” op vele plekken best mogelijk.
Hou je van cappuccino? Dan moet je taallessen volgen…
Als je nu dacht: “cappuccino ontbreekt in het bovenstaande lijstje”, dan heb je gelijk. Dat komt omdat een echte cappuccino eerder een zeldzame vonst is in Portugal.
Want chocolade hoort niet bij dit drankje. En ook oploskoffie is niet echt authentiek te noemen… Toch krijg je deze vaak (ook samen) als je een cappuccino bestelt in een Portugees café.
Wil je geen koffie uit een zakje met chocoladeschilfers erop? Dan vraag je beter naar een “meia de leite direta” om zeker te zijn dat je verse koffie krijgt, gezet met een espressomachine. Een “meia de leite direta com espuma de leite” heeft dan ook nog eens melkschuim in het kopje en komt het dichts bij een cappuccino in de buurt. Begin maar te oefenen op de uitspraak 😉.
Koffie met ijs
Café com gelo
De letterlijke vertaling van “koffie met ijs”. Het gaat hier vaak om een espresso met daarbij een apart glas ijs. Je dient dan zelf nog de espresso over het ijs te gieten om je ijskoffie samen te stellen. Beter dan dit wordt het niet in Portugal wat betreft iced coffee… of toch?
Mazagran
Want op sommige plekken kun je een mazagran bestellen. Dat is opnieuw een espresso, die dit keer geserveerd wordt met ijsblokjes en citroen. Het kan ook zijn dat je munt in je glas vindt, en ook een scheutje rum is mogelijk. Perfect op een hete, Portugese zomerdag!
Besluit: Gezelligheid troef
Het werd me al snel duidelijk dat de koffiecultuur erg belangrijk is in Portugal. Snel een koffietje (met gebakje) halen en ondertussen een babbeltje slaan met de dorpsgenoten – het enige verschil met Italië lijkt wel de taal. De Portugezen drinken hun bakje eveneens graag sterk en bitter – vaak met de nodige suiker erdoorheen. Al kan de smaak zelf wel verschillen van de Italiaanse variant.
Op het platteland is de “bica” of “café” het meest bestelde drankje, vooral bij de oudere generatie. Wie houdt van meer fantasierijke brouwsels zoals een Flat White of Pumpkin Spiced Latte, blijft vaak op z’n honger zitten. In de grotere steden kennen ze de hippe koffiedrankjes wél, en kun je zelfs sojamelk of amandelmelk in je koffie krijgen. Hoera!
Heb je nog zin in meer? Dan kun je ook de plaatselijke alcoholische specialiteiten – aguardente, rum (medronho), licor, brandy en zelfs vinho – bij je koffie krijgen. Soms gaat er een scheutje in je kopje, een ander keertje krijg je een apart glas.
Kortom: Je kunt echt heerlijke koffie drinken in Portugal – met of zonder melk. Maar weet dat alle drankjes gebaseerd zijn op een espresso en ze dus vaak sterker, steviger en kleiner zijn dan je gewend bent uit Nederland. A sua saúde!
