Goede wijn en goede kaas passen samen zoals koffie bij Arne hoort, dat weten we allemaal. Maar wist je dat ook koffie en kaas voor elkaar gemaakt lijken te zijn? De smaken van een heerlijke, vers gebrouwde koffie met het juiste stukje kaas, kunnen elkaar perfect aanvullen.
Goede wijn en goede kaas passen samen zoals koffie bij Arne hoort, dat weten we allemaal. Maar wist je dat ook koffie en kaas voor elkaar gemaakt lijken te zijn? De smaken van een heerlijke, vers gebrouwde koffie met het juiste stukje kaas, kunnen elkaar perfect aanvullen.
Maar er is goeie kaas of voorverpakte, vierkante plakjes die ik zelf “plastic kaas” durf te noemen. En er bestaat heerlijk zoete Bordeaux wijn van een gerenommeerde wijngaard, of er is alcoholisch druivensap uit een tetra pak. Je begrijpt wat ik bedoel: de perfecte combinatie van eten en drinken begint met kwaliteitsvolle ingrediënten.
Als je voor koffiecapsules kiest om je koffie te zetten, zul je geen geslaagde koffie-kaas combinatie kunnen vinden. Want capsulekoffie is zoals wijn uit een kartonnen doos.
Zelf heb ik koffie gebruikt die ik bereid heb in mijn handfilter van Hario met bonen die ik heb fijngemalen in mijn vertrouwde koffiemolen, namelijk de uitstekende Baratza Encore. Zo ben ik alvast goed begonnen.
In mijn artikel over food pairing had ik het al over de bekende combinaties van chocolade- of fruittaart bij koffie, en ongewone partners zoals avocado, venkel of zelfs vis. Maar koffie en kaas zijn voor mij het ultieme paar als het aankomt op ongewone smaakexplosies in de mond.
Denk je nu dat ik een beetje gek ben geworden? Toch niet! Lees zeker verder en ontdek waarom!
Inhoudsopgave
Enkele tips voor je gaat combineren
De combinatie van kaas met koffie is er eentje van complexiteit – vette, romige kazen laten zich anders combineren dan harde, zoutige of kruidige varianten. En vooral rijpere kazen hebben een sterk en meerlagig aromaprofiel dat goed gecombineerd kan worden met verschillende koffiesoorten.
Want een goede, verse koffie heeft ook een complex profiel van aroma’s en smaken die de nuances uit kaas perfect kunnen aanvullen en/of versterken.
In wat volgt geef ik tips waar je moet op letten als je koffie en kaas gaat combineren en hoewel ik uren over dit onderwerp zou kunnen vertellen, heb ik het zo beknopt mogelijk gehouden.
Maar denk eraan: iedereen is anders en jij zult jouw eigen perfecte duo moeten vinden door zelf veel te proeven, proeven en nog eens proeven.
Voor een succesvolle match heb je het volgende nodig:
- Kaas van goede kwaliteit die perfect gerijpt is
- Een hoogwaardige, lichte en frisse koffieroast met een aanwezige zuurtegraad
- Veel tijd en gezellige proeverijen om de perfecte combinaties uit te testen
Zelf heb ik vooral dat laatste puntje ter harte genomen en heb ik al veeeeel combinaties uitgeprobeerd.
Maar ik heb niet elke kaas ter wereld geproefd, en ook niet elke goede koffie die beschikbaar is (al zal dat niet veel schelen 😉). Ik hoor dus ook graag jullie favoriete “liefdesparen”.
Geteste kazen
- Gruyère
- Geitenkaas
- Cheddar
- Brie
- Pecorino Pepato
Een deel van de geteste koffiesoorten
- Kamviu PB (The Barn)
- Bunter Bird – Honduras (Flying Roasters)
- EL Sonador #2 Colombia (The Barn)
- Shakiso Ethiopië (Speicherstadt Kaffee)
- Goldfinch (Flying Roasters)
- en nog veel meer
Brie en koffie uit Colombia
Over de kaas: Brie staat bij de meeste mensen bekend als een delicate, romige witschimmelkaas waarbij de schimmel eigenlijk de witte korst is. Deze Franse lekkernij wordt gemaakt van koemelk en heeft een lichte nootachtige smaak, maar is verder mild en smelt op de tong.
De koffie: EL Sonador #2 Colombia van The Barn is een sexy, veelzijdige koffieboon. De geur die je ruikt bij het openen van de verpakking doet meteen denken aan een vers gesneden fruitsalade. Deze koffie biedt de ideale combinatie van zuur, kracht en frisheid
De combinatie van deze twee is echt heerlijk. Het nootachtige van de kaas wordt echter niet versterkt door de koffie. Vroeger haalden de mensen zelf verse melk bij de boeren, met veel meer aroma, karakter en vet dan de zogenaamde “verse melk” die we vandaag in de supermarktrekken vinden.
Deze combinatie doet me wat denken aan dergelijke melk, alsof de aroma’s van de kaas worden afgebroken tot hun oorspronkelijke vorm en nog verder versterkt. De koffie verliest een beetje van zijn zuurgraad die door de kaas wordt omgevormd tot een mooie zoete toets.
En we hebben nog twee andere kazen geprobeerd in combinatie met deze koffie:
Cheddar: Deze gerijpte, van oorsprong Engelse kaas heeft een intense en diepe smaak. Hoe ouder de kaas, hoe rijker en meer uitgesproken de smaak zal zijn. Als tip zou ik je dus willen meegeven om te kiezen voor een zo oud mogelijke cheddar met ongeveer 48% vet. Dat werkt het best bij een kopje koffie.
Pecorino Pepato: Terwijl cheddar wordt gemaakt van koemelk, is schapenmelk de basis van een echte Pecorino. “Pepato” betekent in het Italiaans “gepeperd” – er zitten hele peperkorrels in deze pittige Italiaanse schapenkaas. Sterk, brokkelig, kruidig en aromatisch – een fantastische kaas om te combineren!
Koffie erbij: De cheddar verandert in een vers gemaaid hooiveld. De pittigheid wordt sterker en beter gebalanceerd. De kaas verlaagt dan weer de zuurgraad van de koffie – die als het ware fungeert als een “kickstarter” voor de kaasaroma’s. Dit is één van de beste koffie-kaas combinaties die ik al geproefd heb. Het mooie is ook dat de koffie zijn complexiteit behoudt.
De Pecorino Pepato is al een knock-out op zich: peper, power en een brutaal aroma – I love it! Ook hier splitst de koffie de aroma’s als het ware op in verschillende componenten. Terwijl de peper en specerijen samen met de kaas een (erg lekkere) mengeling vormen op de tong, brengt een slokje koffie alle smaken afzonderlijk naar onze receptoren.
Een bijzonder intense en interessante combinatie die sommigen misschien kan afschrikken. Maar zeer aan te bevelen voor mensen met avontuurlijke smaakpapillen!
Gruyère en Kamviu PB
Over de kaas: Gruyère is een sterke en pikante kaas met een smaak die lang in de mond blijft zitten na het doorslikken. Ik vind vooral de fruitige accenten interessant, die naast kruidigheid ook een zekere zoete toets meebrengen.
De koffie: Ik gebruik hier een gewassen koffie uit Kenia die 100% uit “parelbonen” bestaat – een fruitexplosie onder de koffiesoorten. De smaak van bessen wordt getransporteerd door een sterke zuurgraad.
De combinatie zorgt voor een “botsing” van kruidigheid met frisse zuurheid – het resultaat is pure harmonie. Dat had ik eerlijk gezegd niet verwacht – zo zie je maar dat je bepaalde combinaties moet durven proberen. De sterk zurige koffie wordt afgezwakt door de kaas, terwijl de kruidigheid uit de kaas dan weer extra geaccentueerd wordt tijden het drinken. De body wordt voller. Het mondgevoel is zijdezacht en aangenaam. Fantastisch lekker!
Geitenkaas en Bunter Bird
Over de kaas: Een kaas met een zijdezacht mondgevoel en toch een onmiskenbaar aroma dat typisch is voor kazen van geitenmelk. En ondanks de “romigheid”, heeft mijn geitenkaas toch een “ruw randje” en een duidelijk karakter.
De koffie: Een heldere zuurgraad en een medium body met sterke indrukken aan de buitenkant van de tong – zo kan ik de koffie van de Flying Roasters omschrijven. En er is ook een zoete toets die aan marsepein en chocolade doet denken.
Deze combinatie maakt de koffie iets minder streng en geeft een aangenaam mondgevoel. Ik kan de smaak van deze koffie-kaas combo alleen maar omschrijven als umami. Terwijl in de vorige combinatie de individuele aroma’s werden beïnvloed door koffie en kaas te combineren, verandert in deze match de body van beide producten – nog voller en aangenamer. Een geweldige ervaring!
Minder succesvolle combinaties
Ik heb ook de “Goldfinch” espressobonen uit Guatemala van de Flying Roasters geprobeerd in combinatie met verschillende kazen. Dit is een bloemige espresso die zich met een lagere zuurgraad een beetje onderscheidt van de andere geteste koffies. Het drankje heeft een lekkere smaak van chocolade met een medium body en een lichte zuurheid. Dankzij de lichte branding zijn deze espressobonen ook goed te bereiden als filterkoffie.
Samen met de Gruyère was het brouwsel echter te zwak en de kaas te sterk – de combinatie is een beetje saai want de koffie verliest zijn karakter en wordt een beetje waterig.
Ook bij de geitenkaas komt deze koffie met een lage zuurgraad niet tot z’n recht, hier gaat de complexiteit compleet verloren – zowel bij de koffie als de kaas.
Shakiso Ethiopië van Speicherstadt Kaffee uit Hamburg was gewoonweg niet zurig genoeg, hoewel hij daarvoor een score van 4/4 krijgt op de verpakking. Vergeleken met de koffie uit Colombia van The Barn en de Bunter Bird, was hij te donker gebrand om te combineren met de gekozen kazen.
En nu zelf aan de slag
Zoals eerder gezegd is dit maar een kleine greep uit de combinaties van koffie met kaas die ik in de loop der jaren heb geprobeerd. En is dit mijn persoonlijke mening. Een expert in food pairing trekt misschien z’n haren uit bij wat ik geschreven heb, maar voor mij werken de bovengenoemde combinaties goed.
Er zit geen wetenschappelijk experiment achter mijn proeverijen, geen diepgewortelde kennis over het combineren van eten en drinken. Ik heb gewoon geproefd en gezegd of het lekker was of niet. Net zoals jij dat thuis zou doen.
Start met koffie van goede kwaliteit en kies jouw favoriete kazen om erbij te proberen. Houd rekening met de basisregel dat bloemige roasts zich beter laten combineren met kaas, maar laat je door mij niet tegenhouden om een donkere espressoblend te proeven met een gerijpte kaas!
Koffie die bereid werd met een handfilter is ideaal om te drinken samen met een stukje kaas. En sterke, pittige smaken passen vaak goed samen. Of probeer misschien eens een cold brew samen met een zachte kaas… de mogelijkheden zijn eindeloos!
Zo, ik hoop dat ik je geïnspireerd heb om de combinatie van koffie en kaas ook eens een kans te geven en aan het experimenteren te gaan – ik hoor graag jouw bevindingen in de reacties hieronder!
